3G chỉ tồn tại khi có dịch vụ nội dung

Giới chuyên môn thuộc lĩnh vực công nghệ cao bày tỏ quan ngại rằng việc đầu tư tiền tỉ vào hạ tầng cơ sở công nghệ và đường truyền mạng di động tốc độ cao sẽ vô cùng lãng phí nếu không triển khai được các dịch vụ mà người sử dụng cần đến. "Không nên nhìn nhận 3G là một công nghệ. Cần hiểu rằng đó là một môi trường mà có nhiều giải pháp cùng cộng hưởng", Herns Pierre Jerome, Giám đốc công nghệ của hãng Qualcomm, chia sẻ quan điểm.

Ở Việt Nam, cơ hội cho các nhà khai thác viễn thông được đánh giá là rất rộng mở. Đến khoảng năm 2011, thế giới sẽ có khoảng 2,3 tỉ thuê bao (65%) trong tổng số thuê bao toàn cầu là 3,5 tỉ sử dụng dịch vụ dữ liệu khác ngoài SMS. Đó là cơ hội doanh thu đáng kể cho các nhà khai thác mạng di động, mà Việt Nam không thể là một ngoại lệ.

Theo Qualcomm, đến năm 2012 sẽ có khoảng 1 tỉ người trên thế giới dùng 3G, trong đó 70% sẽ dùng dịch vụ dữ liệu trên nền không dây. Số còn lại phụ thuộc vào đường truyền hữu tuyến. "Đó là chưa kể đến các thiết bị đầu cuối sẽ ngày càng rẻ hơn. Cuối năm nay, một loại chip dành cho máy cầm tay kết nối trên các băng tần 450/850/1900/2100 sẽ có ở khu vực Đông Nam châu Á, trong đó có Việt Nam. Khi đó, tôi nghĩ giá trung bình của điện thoại 3G sẽ giảm xuống dưới 16 USD, thay vì ở mức 20 USD như hiện nay", ông Phạm Thịnh, một chuyên gia cao cấp của Qualcomm, nói.

Có lẽ vì thế mà mọi hy vọng đổ dồn về 3G. Sẽ chỉ có 4 giấy phép được cấp tại VN nhưng tất cả các doanh nghiệp viễn thông đều nộp hồ sơ ứng cử. Với các thế mạnh của mình, 3G đem đến hai cơ hội lớn: dịch vụ di động và truy cập băng rộng. Không nhà khai thác nào muốn bỏ qua một nền tảng cho phép họ triển khai nhiều dịch vụ nội dung lớn như tải dữ liệu, truyền hình, giải trí đa phương tiện... Đặc biệt là khi những giá trị gia tăng này được kỳ vọng sẽ cứu chỉ số doanh thu bình quân trên một thuê bao (Average Revenue Per User - ARPU) đang sụt giảm nghiêm trọng. Năm ngoái chỉ số ARPU là 12 USD/tháng. Hiện tại, ARPU trung bình trong nước ở mức 7-8 USD/tháng. Với tốc độ sụt giảm rất nhanh như đang diễn ra, các chuyên gia e ngại, không lâu nữa con số trung bình sẽ xuống mức 4-5 USD/tháng.

"Thị trường dịch vụ viễn thông di động Việt Nam đã có sự cạnh tranh ở mức độ gay gắt. Các nhà khai thác phải liên tục đưa ra chiến dịch khuyến mại, giảm giá để thu hút thêm lượng thuê bao cho mạng di động của mình. Chính điều này đã khiến doanh thu bình quân trên một thuê bao bị giảm rất lớn", ông Phan Thảo Nguyên, Phó giám đốc Trung tâm tông tin của VNPT, phân tích. "Để bù cho khoản thâm hụt đó và cải thiện được chỉ số ARPU, tôi cho rằng phương án phát triển các dịch vụ giá trị gia tăng VAS là một trong các giải pháp đầy hứa hẹn đối với các mạng di động".

Tại Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc, chỉ số ARPU là từ 20 đến 50 USD/tháng, bỏ xa Việt Nam. Tuy nhiên, số phút đàm thoại trung bình trong tháng của các thuê bao di động tại Việt Nam lại cao hơn nhiều lần, ở mức xấp xỉ 400 phút/tháng. Trong khi con số của các quốc gia nói trên là từ 150 phút/tháng đến 350 phút/tháng.

Có nghịch lý trên là do dịch vụ giá trị gia tăng trên điện thoại Nhật, Hàn Quốc, Singapore rất phát triển, đặc biệt là truyền dữ liệu và dịch vụ liên quan 3G. Cụ thể ở Hàn Quốc, truyền dữ liệu chiếm khoảng 19% doanh thu trung bình của một thuê bao trong 1 tháng. Còn ở Nhật là gần 35%. Singapore có mức xấp xỉ 25%.

Không tiết lộ những chi tiết cụ thể về kế hoạch triển khai dịch vụ giá trị gia tăng trên điện thoại di động trong thời gian tới, cũng không thể nói trước được những thành quả nếu được triển khai 3G, song ông Phan Thảo Nguyên bày tỏ một cách lạc quan: "Ở một số nước phát triển, dịch vụ thoại là miễn phí. Và 85% doanh thu là từ các nguồn thuộc giá trị gia tăng như nội dung thông tin... Tôi cũng hy vọng chúng ta sẽ đạt được những mục tiêu đó".