Netbook đang giết dần Microsoft

Khi Microsoft sa thải 5000 nhân viên vào tháng 1 vừa qua, các nhà phân tích đã chỉ ra nhiều nguyên nhân cho lần sa thải lớn đầu tiên trong lịch sử của công ty này. Những nguyên nhân rõ rệt gồm suy thoái kinh tế chung, sự thành công mạnh mẽ của Apple và sự thèm khát của giới tài chính phố Wall với Microsoft giảm đi.

Nhưng nguyên nhân thực tế dẫn đến quyết định sa thải trên của Microsoft có thể được gói gọn trong một từ: netbook. Những laptop cấu hình thấp và nhẹ này bán ở tầm giá 200 đến 400 USD đã lấy đi khoản doanh thu không nhỏ của Microsoft. Trừ khi công ty này có kế sách đối phó với netbook, nếu không lợi nhuận của Microsoft sẽ tiếp tục giảm. 

Sự lớn mạnh của netbook là một lý do làm giảm doanh thu của Microsoft

Trong thông báo sa thải 5000 nhân viên, Microsoft tuyên bố lợi nhuận của hãng này đã tăng rất ít, chỉ có 1,6% trong quý cuối cùng của năm 2008 so với cùng kỳ năm trước đó. Nhưng con số này chưa nói lên toàn bộ câu chuyện.

Windows bị ảnh hưởng nhiều nhất, trong khi các hệ thống dành cho máy chủ và những công cụ liên quan đến máy chủ của Microsoft vẫn tăng mạnh doanh thu. Doanh thu của Windows giảm xuống, chỉ tăng 8% trong khi doanh thu từ hệ thống máy chủ và công cụ liên quan đến máy chủ của Microsoft tăng tới 15%.

Microsoft cũng đã đổ lỗi cho netbook làm giảm doanh thu của Windows. Trong thông cáo gửi báo chí, Microsoft thừa nhận “Doanh thu từ sản phẩm dành cho máy tính cá nhân của Microsoft đã giảm tới 8% là hậu quả của thị trường máy tính suy yếu và sự nổi lên của netbook giá rẻ”.

Netbook đã trở thành một điểm sáng trong thị trường máy tính đang suy giảm và là phân khúc sản phẩm hầu hết các hãng sản xuất đang tập trung thúc đẩy. Theo IDC, đã có khoảng 10 triệu netbook bán ra trong năm 2008 và con số đó dự kiến sẽ tăng gấp đôi lên 20 triệu vào năm 2009.

Tại sao đó lại là những hung tin với Microsoft? Đầu tiên, phải kể đến con số 30% netbook bán ra tích hợp sẵn hệ điều hành Linux. Điều đó có nghĩa là Microsoft sẽ không có được xu nào từ 30% số netbook đó. Trong khi đó netbook lại là phân khúc thị trường đang tăng nhanh nhất, vì vậy vấn đề của Microsoft có thể sẽ tồi tệ hơn trong thời gian tới.

Ngoài ra, những người mua netbook dùng Linux cũng sẽ không mua Microsoft Office, khiến hãng này mất một khoản với mỗi netbook Linux bán ra. Vì vậy, không ngạc nhiên là doanh thu quý gần đây nhất của Microsoft Office đã èo uột hẳn. Nói chung, doanh số của bộ kinh doanh của Microsoft, bộ phận quản lý phần mềm Office, chỉ tăng nhẹ có 1,9%. Trong khi đó, doanh số tiêu thụ Office trong nhóm khách hàng cá nhân đã giảm 23%. Khách hàng cá nhân là những người mua netbook.

Microsoft còn phải đối mặt với một vấn đề nữa liên quan đến netbook. Công ty này không thể lấy giá phiên bản Windows bán trên netbook như với phiên bản Windows bán trên laptop hay máy tính để bàn. Bởi giá của netbook gần như định khung ở mức 200 đến 400 USD, do đó Microsoft không thể tính giá Windows như với máy tính thông thường. Và với giá Microsoft tính cho các phiên bản Office, thường khoảng 200 USD với phiên bản giá thấp nhất, nhiều người dùng netbook sử dụng hệ điều hành Windows cũng sẽ không trả tiền thêm để mua Office. Bởi nhiều người ngại chi khoản tiền bằng giá của cả netbook để mua phần mềm Office cho nó.

Microsoft rõ ràng đã nhận ra vấn đề này và đang đưa ra hành động cố gắng giải quyết. Đầu tiên, hãng này đưa ra phiên bản Windows 7 dùng cho netbook, một việc mà hãng này trước đó đã không làm tương tự với Windows Vista. Khi Windows ra mắt, dự báo Microsoft sẽ chi nhiều tiền để quảng bá phiên bản chạy trên netbook, một nỗ lực cắt giảm doanh thu của Linux.

Bên cạnh đó, Microsoft cũng đang phát triển các phiên bản Office chạy trên web, chi phí rẻ. Bằng cách đó, hãng này có thể bắt đầu có được doanh thu bán Office từ những người dùng netbook.

Nếu những biện pháp trên không đủ để bù đắp sự thụt giảm doanh thu do netbook gây ra. Thời kỳ tăng trưởng doanh thu mạnh mẽ của Microsoft đã trở thành quá khứ, trong đó có một phần là do netbook.